Opublikowane w

Jesienna herbata

Czy wiecie, że ciepła aromatyczna herbata może przejść z realu do sfery marzeń? Drogie mamy – Wy wiecie o czym piszę 🙂 Dla niewtajemniczonych wyjaśniam: gdy najmłodsi domownicy zaczynają chorować, mamy zaczynają żyć powietrzem – nie śpią, nie dojadają, nie pijąca wiele ciepłych płynów … zaparzona o świcie herbata czeka aż znajdzie się mała chwilka by około południa wypić już zimną. Ale dziś już wiem, że wcale tak nie musi być. Jednak wracając do samej herbaty, czy w zasadzie ciepłych naparów – mają ogromną moc by wspierać odpornośc naszą i naszych bliskich!  

Strony: 1 2
Opublikowane w

Kolagen – sprzymierzeniec kobiet

Kolagen jest substancją, którą być może większość kojarzy z reklam jako 

„super-kosmetyk”

zwalczający zmarszczki i odmładzający skórę oraz jako produkt pomocny na bóle stawów. Takie skojarzenia są jak najbardziej zasadne. Kolagen jest białkiem strukturalnym i zarazem najbardziej rozpowszechnionym białkiem zwierzęcym. Stanowi ponad 25% masy białek w naszym organizmie. To właśnie jemu nasza skóra zawdzięcza elastyczność, jędrność i wytrzymałość. Sieć włókien kolagenowych podtrzymuje strukturę naszych kości i zębów. Oprócz tego występuje w więzadłach i ścięgnach, a także w jądrach, jajnikach, w strukturze naszego mózgu, w połączeniach mieszków włosowych ze skórą, w oku, w płucach, w układzie naczyniowym. Kolagen pełni wiele ważnych funkcji. Między innymi 

  • uczestniczy w procesach regeneracyjnych, 
  • zapewnia odpowiednie nawodnienie skóry, 
  • przyspiesza gojenie ran i tworzenie blizn, 
  • a także sprzyja odbudowie tkanki łącznej.  

Choć to jeszcze nie wszystkie funkcje kolagenu w naszym organizmie to już możemy dostrzec jak jest on dla nas istotny. 

Skoro jest taki istotny, to skąd go brać? 

Nasz organizm może sam syntetyzować kolagen – wówczas mówimy o tzw. endogennym kolagenie – ale potrzebuje do tego odpowiednich komponentów, takich jak aminokwasy, witaminy i mikroelementy. Jakość i kondycja kolagenu uzależnione są od prawidłowego odżywiania. Do biosyntezy endogennego kolagenu niezbędna jest między innymi witamina C. Jej niedobór może prowadzić do pojawienia się szkorbutu charakteryzującego się krwawieniem z dziąseł, puchnięciem stawów i trudnościami z gojeniem ran. Na prawidłowe wytwarzanie włókienek i włókien kolagenowych wpływają korzystnie również witaminy D, A, E oraz odpowiednia podaż krzemu i miedzi. Dlatego w trosce o swój kolagen należy zadbać o odpowiednio zbilansowaną dietę – więcej na ten temat dowiesz się niżej. 

Niestety synteza kolagenu zmniejsza się wraz z wiekiem począwszy od 25 r.ż., a w okresie menopauzy proces ten znacznie przyspiesza i w efekcie około 60 r.ż. nasz organizm nie wytwarza już endogennego kolagenu. 

Hydrolizaty kolagenowe

Gdy zauważamy oznaki starzenia się organizmu, takie jak pogorszenie wzroku, pojawienie się zmarszczek, pogorszenie kondycji włosów, czy spadek odporności na infekcje oraz pogorszenie gojenia się ran i urazów to chętnie sięgamy po suplementy zawierające kolagen. Kolagen w preparatach rynkowych wytwarzany jest najczęściej z żelatyny zwierzęcej, która jest stosunkowo łatwo rozkłada przez enzymy trawienne w naszym przewodzie pokarmowym do wolnych aminokwasów wchłanianych przez kosmki jelitowe do krwiobiegu. Warto dodać, że korzystanie z hydrolizatów kolagenowych sprzyja także wytwarzaniu kolagenu endogennego. 

Wspomniana żelatyna jest najbardziej znanym produktem zawierającym kolagen. Pozyskuje się ją ze skór (zawierają ok. 20% kolagenu), kości (ok. 25%) i chrząstek wieprzowych, wołowych i rybich. Być może nie brzmi to zbyt apetycznie, ale jest ona dla nas naprawdę cennym źródłem kolagenu. 

Zanim przejdziemy do innych źródeł naturalnego kolagenu powiedzmy jeszcze kilka słów o tym, co po za wiekiem wpływa destrukcyjnie na nasz kolagen. Tym bardziej, że jego odnowa jest powolnym procesem wymagającym czasu i systematyczności. 

Jak już wspomnieliśmy spadek syntezy kolagenu związany jest przede wszystkim z wiekiem. Dodatkowymi czynnikami degradującymi nasz kolagen są:

  • wysoki poziom kortyzolu czyli hormonu stresu 
  • choroby i stany zapalne
  • zbyt intensywny wysiłek
  • toksyny 
  • palenie papierosów
  • nadmiar promieni UV
  • nadmiar cukrów prostych 
  • połączenie cukru i oleju roślinnego

Wynika z tego, że piękne włosy, dobry wzrok, jędrna skóra, zdrowe ciało oraz mocne kości i zęby to w dużej mierze efekt naszego stylu życia i sposobu żywienia. 

Źródła naturalnego kolagenu  

Kiedyś o kolagenie mało się mówiło, a sporo się go spożywało. Dziś tendencja jest raczej odwrotna. Całkiem sporo się o nim słyszy a niestety niewiele spożywa. Coraz mniej amatorów znajdują produkty i dania takie jak mostek drobiowy z chrząstkami (zawiera 40 mg/g kolagenu), flaczki (30,8 mg/g) czy żołądki drobiowe (23,2 mg/g). Zamiast pieczonego węgorza (55,3 mg/g) na naszych stołach królują łosoś (8,2 mg/g) i tuńczyk (5,7 mg/g). Miejsce golonek i galaret zastąpiła chuda szynka (11,2 mg/g) i krewetki (11,5 mg/g).  Porównując te przykładowe dania nie sposób nie zauważyć, że obecnie preferujemy produkty zawierające zdecydowanie mniej kolagenu. Kolagenowa nadzieja dla naszych dzieci ostała się w parówkach z dużą ilością zmielonej skóry i ścięgien. 

Produkty, które zawierają sporo kolagenu, to właśnie te, które w sowim składzie mają skóry, chrząstki, ścięgna: 

  • Golonka
  • Parówki
  • Podroby i sporządzane z nich pasztety, salceson
  • Galareta z kurzych nóżek
  • Galareta wieprzowa
  • Ryby w galarecie 

Zupy na kościach 

Współcześnie odchodzi się od zup gotowanych na kościach. A szkoda, bo to skarbnica zdrowia. Bulion gotowany na kościach powinien stanowić bazę do przygotowywania zup i sosów. 

Zupa pomidorowa, krupnik, zupa ogórkowa zyskują na smaku gdy gotuje je się właśnie na kościach. 

Poniżej podaję przepis na regenerujący rosół na giczy cielęcej wg Stefani Korżawskiej:

  • 1/2 giczy cielęcej
  • 6 średnich marchewek
  • 2 pietruszki 
  • kawałek selera
  • 1 cebula
  • przyprawy: majeranek, kminek, czarnuszka, koper włoski, bazylia, cząber, kolendra, lebiodka, lubczyk
  • sól
  • 3 łyżki suszonego skrzypu
  • koperek, natka pietruszki
  • 5 litrów wody

Mięso dokładnie umyć, włożyć do garnka, wlać większość wodę (pozostałą część zaparzyć skrzyp), zagotować. Wrzucić warzywa, dodać sól. Gotować na małym ogniu około 30 minut. Wyjąc warzywa, a rosół gotować jeszcze około 2 godzin.Pod koniec gotowania dodać ziołowe przyprawy, drobno pokrojone warzywa i zieleninę. Wlać wywar ze skrzypu. Zagotować. Ugotowane mięso najlepiej pokroić i dodać do rosołu. 

Zupy gotowane na kościach dziś dość często nazywane są zupami mocy z uwagi, że zawierają wiele substancji prozdrowotnych, w tym korzystnych dla syntezy naszego kolagenu. 

Parówki

Nie należą do produktów, które warto polecać komuś, kto żywieniem chce poprawić swoją kondycję zdrowotną. Ich największym walorem jest zawartość kolagenu, która jednak zgodnie z normami nie powinna przekraczać 25 % w stosunku do białka ogółem. Jednak aby zawierały kolagen powinny składać się w większości z mięsa, a okazuje się, że na rynku dostępne są między innymi parówki, których niemal połowę składu stanowi woda i wypełniacze. Dlatego warto czytać składy i być czujnym, bowiem w dość bogatym asortymencie parówek są i takie, które składają się z około 90 % mięsa i dodatkowo nie zawierają peklosoli, co jest szczególnie ważne w przypadku podaży parówek dzieciom. 

Mięsne gulasze

Spożywając mięsne gulasze i ogólnie wszelkie mięsa postawmy na dodatki zawierające witaminę C, która jak już wcześniej wspomnieliśmy jest niezbędna do biosyntezy kolagenu. Najlepszymi źródłami witaminy C są warzywa i owoce krótko gotowane lub spożywane na surowo. Poniżej zawartość witaminy C w przykładowych owocach i warzywach:

  • Natka pietruszki 178 mg/100 g
  • Czerwona papryka 144 mg/100 g
  • Brukselka 94 mg/100 g
  • Brokuły 83 mg/100 g
  • Pomidory 23 mg/100 g
  • Czarna porzeczka 182,2 mg/100g
  • Truskawki 66 mg/100 g
  • Cytryny 50 mg/100 g

Chcąc pozyskać jak najwięcej kolagenu spożywając dania mięsne można posypać danie posiekaną natką pietruszki, spożywać je z surówką, przegryźć kawałkiem papryki czy polać sosem z sokiem z cytryny. 

Galaretka 

Spożywając galaretki na słodko trzymajmy się tej samej zasady, czyli dodajmy źródło witaminy C. Mając ochotę na galaretkę dodajmy do niej owoce, najlepiej nieprzetworzone, świeże. 

Galarety mięsne bardzo dobrze komponują się z natką pietruszki i skropione sokiem z cytryny. Takie działanie również ma na celu polepszenie biosyntezy kolagenu. 

 Podroby

Niegdyś zdecydowanie częściej gościły na polskich stołach, a obecnie zdają się być zapomniane. Do podrobów zalicza się wątrobę, nerki, móżdżek, serce, płuca, żołądki i inne narządy wewnętrzne i części zwierząt. Można z nich przygotować smakowite dania, jak na przykład: 

  • Wątróbkę duszoną z cebulką
  • Wątróbkę z jabłkami
  • Gulasz z żołądków

 Ozorki

  • Cynaderki
  • Pastę z wątróbki do pieczywa 
  • Zupy na sercach drobiowych 

Flaczki

A co jeśli ktoś nie jest smakoszem mięsnych potraw?

Wówczas taka osoba powinna rozważyć wzbogacenie swojej diety np. o sproszkowaną chrząstkę rekina lub hydrolizaty kolagenu dostępne na rynku. 

Chcąc cieszyć się dobrym samopoczuciem i zdrowiem, a przy okazji i olśniewającym wyglądem – co zależne jest w dużej mierze od kondycji kolagenu w naszym organizmie  -powinniśmy zadbać o podaż wszystkich niezbędnych komponentów do jego biosyntezy. Temu służy dobrze zbilansowana dieta. Czyli jaka? Zawierająca odpowiednią podaż warzyw i owoców, białka, węglowodanów, tłuszczy. Nie strońmy od tradycyjnych dań naszej rodzimej kuchni

Źródła

  • R. Murray, D. Granner, V. Rodwell, Biochemia Harpera ilustrowana, red.wyd.pol. F. Kokot, PZWL, Warszawa 2018
  • A Nowicka – Zuchowska, A. Zuchowski, Kolagen – rola w organizmie i skutki niedoboru, https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/17816/Kolagen.pdf?sequence=1&isAllowed=y 
  • W. Sawicki, J. Malejczyk, Histologia, PZWL, Warszawa 2012
  • M. Pawlak, T. Podgórski, Kolagen – fakty i oczekiwania, https://food-forum.pl/artykul/kolagen-fakty-i-oczekiwania
  • M.Korżawska, Kobiece dolegliwości, BLIK FX, Warszawa 2016
  • http://www.pttz.org/zyw/wyd/czas/2005,%203(44)/09_Tyburcy.pdf
  • https://www.fakt.pl/pieniadze/zakupy/wielki-ranking-parowek-ktore-z-parowek-maja-mieso-zobacz-najlepsze-parowki/qjhyssw#slajd-2